Göktaşı Dünya’ya Düşüyor: Mars’tan Gelen Misafir

Sotheby’s müzayede evi tarafından düzenlenecek olan satışta, başlangıç fiyatı 1.9 milyon dolar olan 24 kiloluk göktaşı, tarihte keşfedilmiş en büyük Mars meteoru olma unvanını taşıyor.

MARS’TAN DÜNYAYA YOLCULUK

Bilim insanları, bu devasa kütlenin Mars yüzeyinden güçlü bir asteroit çarpması sonucu koparak uzaya sürüklendiğini ve yaklaşık 225 milyon kilometre yol katederek Dünya atmosferine giriş yaptığını düşünüyor. Göktaşı, Dünya atmosferine giriş yaparken yüzeyinde belirgin bir eriyik kabuk (fusion crust) oluşmuş. Bu kabuk, atmosferdeki yüksek ısınma nedeniyle oluşan cam benzeri parlak bir tabakadan meydana gelir. Ayrıca yüzeydeki oyuklar olan regmaglyptler, atmosfere giriş sırasında oluşan sıcak gaz türbülansları tarafından şekillendirilmiştir.

Sotheby’s Bilim ve Doğa Tarihi Başkan Yardımcısı Cassandra Hatton, NWA 16788’i “insanlık için Mars’a uzanan fiziksel bir köprü” olarak tanımlıyor. Hatton’a göre, bu meteorit büyük boyutunun yanı sıra eşsiz jeolojik özellikleriyle büyük öneme sahiptir.

Sotheby’nin verilerine göre bugüne kadar resmi olarak onaylanmış 77.000’den fazla meteoritin sadece yaklaşık 400 adedi Mars kökenlidir. NWA 16788, boyutu ve kütlesiyle bu grubun önemli bir bölümünü temsil etmektedir. Yalnızca %6.5’lik bir dilimi oluştursa da, Dünya’daki toplam Mars meteoritleri arasında oldukça nadir ve benzersizdir.

Göktaşının gri-kahverengi yüzeyinde düşük seviyede aşınma izleri görülmektedir. Bu da yakın zamanda Dünya’ya düştüğünü düşündürmektedir. Keşif sonrası, meteorun küçük bir parçası Şanghay Astronomi Müzesi’ne gönderilmiş ve “shergottite” sınıfına ait olduğu belirlenmiştir. Bu, Mars’ta volkanik aktivite sonucu oluşan magmatik kayaları temsil eder.

NWA 16788 daha önce İtalya Uzay Ajansı ve Arezzo’daki bir özel sanat galerisi tarafından sergilenmiş olsa da, müzayedeye çıkarılması bazı bilim insanları arasında tartışmalara yol açmıştır. Bazıları, bu tür önemli parçaların özel koleksiyonlarda saklanmasını “üzücü” bulurken, diğerleri yeni örnekler bulunması için bu tür satışları teşvik edici buluyor.

İnsanların Mars’a doğrudan ulaşması uzun bir süreç olabilir, ancak bazen gökyüzü bize bir parça Mars getiriyor. NWA 16788, bilim insanlarına Mars’ın iç yapısı, tarihi ve jeolojik süreçleri hakkında değerli bilgiler sunma potansiyeline sahip olan bu olağanüstü kozmik etkileşimin bir yansıması olarak görülebilir.