Et Yiyen Parazit Sinekler Geri Döndü!
Dişi sinekler, açık yaralardaki kokuya çekilerek yumurtalarını bırakıyor. Yavruları ise canlı doku ile besleniyor. Bu durum tedavi edilmezse ölüme kadar varan acılara neden olabiliyor. 1960’lı yıllarda yalnızca Teksas’ta yılda 1 milyon vakanın tedavi edildiği tahmin ediliyordu.
ABD ve Meksika, 1960’lı yıllardan 1990’lara kadar “steril böcek tekniği” (SIT) kullanarak sineklerle mücadele etti. Dişi sineklerin yalnızca bir kez çiftleştiği gerçeğinden yola çıkarak, steril erkek sineklerin salınmasıyla sinek popülasyonu azaltıldı. Bu yöntem, soğuk hava ve kimyasal tedavilerle birlikte 1982 yılında ABD’de sineklerin tamamen yok edilmesini sağladı.
750 Milyon Dolarlık Eradikasyon Süreci
Bu süreç, 750 milyon dolara mal oldu ancak sığır üretimine olumlu katkısı büyük oldu. Bu tarihten sonra Panama’daki bir tesis, steril sineklerin düzenli salınımıyla Orta Amerika’dan kuzeye doğru yayılmanın önüne geçildi.
Ancak 2022’den itibaren durum değişti. Yeni Dünya vidalı sinekleri, uzun yıllar sonra kuzeye doğru geri döndü. 2023’te Panama’da vaka sayıları artarken, Kasım 2024’te Meksika’ya ulaşıldı. Uzmanlara göre bu yayılmanın arkasında sığır hareketliliği, yükselen sıcaklıklar ve dişilerin steril erkekleri tanıyıp kaçınmaları gibi nedenler olabilir.
17 Milyon Sığır Risk Altında
Şu anda Orta Amerika’daki 17 milyon sığır tehlike altında, Meksika’da ise bu sayı iki katı. ABD’nin sadece Teksas ve Florida eyaletlerinde 14 milyon sığır tehlike altında. İnsanlar da etkileniyor; Nisan 2024’ten bu yana Meksika’da sekiz kişide sinek larvaları tespit edildi.
ABD, bu tehdide karşı Meksika’dan canlı hayvan ithalatını geçici olarak durdurdu. Bölgedeki ülkeler, steril sinek salımlarını artırma ve denetimi sıkılaştırma konusunda ortak çalışmalar yürütüyor. Panama’daki tesis haftalık 100 milyon steril sinek üretiyor ancak bu yeterli olmayabilir. 1980’lerde Meksika için haftalık 500 milyon sinek salımı yapılmıştı.
ABD Tarım Bakanlığı, şu anda Meksika’daki kritik bölgelere odaklanıyor. Metapa’daki bir meyve sineği üretim tesisi haftalık 60 ila 100 milyon steril sinek üretecek şekilde dönüştürülüyor. Ancak üretimden sahaya salıma kadar süreç uzun ve etkileri hemen görünmeyebilir.
